Joseph Antoine Marie Hubert Luns was een Nederlands diplomaat, politicus en secretaris generaal van de NAVO.
Joseph Luns werd geboren in Rotterdam, als zoon van een hoogleraar kunstgeschiedenis. Hij ging in Amsterdam en Brussel op school. Op 20-jarige leeftijd diende hij een jaar als matroos bij de Koninklijke Marine, waarna hij rechten studeerde in Amsterdam en Leiden. In Amsterdam was hij lid van het Amsterdamsch Studenten Corps, waar hij ook een bestuursfunctie van de Koninklijke Studenten Schietvereeniging Amsterdam bekleedde. In 1937 promoveerde hij in de rechtsgeleerdheid aan de universiteiten van Amsterdam en Leiden. Vervolgens studeeerde hij aan de London School of Economics en de Universiteit van Berlijn.
In 1938 begon hij op het ministerie van Buitenlandse Zaken als ambtenaar. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werkte hij in Zwitserland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk. Van 1949 tot 1952 vertegenwoordigde hij Nederland bij de Verenigde Naties in New York. Luns werd vier keer voor de KVP in het parlement gekozen. Als minister zonder portefeuille trad hij in 1952 voor de KVP aan op het ministerie van Buitenlandse Zaken. In het derde kabinet Drees werd hij dan zelf minister van Buitenlandse zaken en bleef dat tot 1971, waarmee hij de langstzittende minister was. In 1957 tekende hij namens Nederland het Verdrag van Rome.
Hij bleef vasthouden aan het Nederlandse bezit van Nieuw-Guinea, en beweerde dat de Verenigde Staten hadden toegezegd dat ze Nederland zouden steunen indien Indonesië het gebied zou binnenvallen. Een van de weinige Nederlanders die hem bekritiseerden om zijn opstelling was de journalist Willem Oltmans. In 1962 moest Nederland Nieuw-Guinea afstaan. De rancuneuze Luns dwarsboomde vervolgens jarenlang op illegale wijze de journalistieke carrière van Oltmans.
Van 1971 tot 1984 was hij secetaris-generaal van de NAVO, daarmee alweer een record vestigend. In mei 1984 werd hij opgevolgd door Lord Carrington. De benoeming van Luns was nogal omstreden, aangezien een aantal Afrikaanse landen veel bezwaar tegen hem hadden vanwege zijn steun aan Portugal in haar koloniale politiek in Angola en Mozambique. Ook uit vooral progressieve kringen in Nederland kreeg hij veel kritiek te verduren. In 1979 werd bovendien door historicus Loe de Jong bekend gemaakt dat hij van 1933 tot 1936 lid was geweest van de NSB. Omdat Luns bang was dat hij zou moeten aftreden als secetaris-generaal van de NAVO, dwong hij zijn broer Huib te verklaren dat die hem zonder zijn medeweten bij de NSB had aangemeld. Deze toedracht werd pas in 2000 door de weduwe van Huib onthuld.
Luns heeft waarschijnlijk in het buitenland meer erkenning genoten dan in eigen land. Hij woonde de jaren na zijn pensionering dan ook wat rancuneus in Brussel, waar hij op 90-jarige leeftijd overleed. Hij was gehuwd met Elisabeth barones van Heemstra, en had een zoon (Huib) en een dochter (Corrie). |
